TAALONTWIKKELING BIJ KLEUTERS
In het kleuteronderwijs zetten we dagdagelijks in op een krachtig taalonderwijs. Dat is dan ook de reden waarom anderstalige kleuters relatief snel aansluiting vinden bij de klasgroep en er alle baat bij hebben zoveel mogelijk te participeren aan het klasgebeuren. Echter is het wel belangrijk dat talige vaardigheden aangeleerd worden met de blik van de anderstalige nieuwkomer: Is deze kleuter al naar school geweest? In welke fase van de ontluikende geletterdheid zit de kleuter en dienen we een inhaalbeweging te maken? Voor niet en anderstalig gealfabetiseerde kleuters kunnen tekeningen of symbolen ook onbekend zijn: werk daarom met vertrouwde woordenschat en vertrek vanuit de realiteit.
krachtig woordenschatonderwijs
ONTLUIKENDE GELETTERDHEID
mondelinge taalontwikkeling
anderstalige nieuwkomers in het kleuter
De zorg voor een goede taalontwikkeling is een van de hoofddoelstellingen van de kleuterschool. We leren kleuters om talige boodschappen in een functionele, communicatieve situatie te begrijpen en te produceren. Naast de expressieve en communicatieve functie van taal, is er ook aandacht voor de symboolfunctie. Onze woorden symboliseren de werkelijkheid: spreken is denken in woorden. Binnen het taalaanbod is schooltaal een belangrijk aspect, hierbij is instructietaal een belangrijk element.
We kunnen taalzwakkere en anderstalige kleuters niet overdonderen met moeilijke woorden. Het is belangrijk hen eenvoudige taal aan te leren die verwijst naar concrete zaken uit hun leef- en ervaringswereld. In het begin ligt het accent op het begrijpen, het receptieve taalbegrip. Binnen de klasgroep maken de meeste anderstalige kleuters een stille periode door en zijn bij aanvang niet meteen geneigd te praten.
Binnen de AN-werking dient er vrij snel voldoende aandacht te gaan naar taalproductie vanuit interactie met de AN-kleuter? Woorden actief gebruiken is nog altijd de beste manier om tot een grotere taalvaardigheid te komen. Belangrijk is dat woorden herhaaldelijk terugkomen in verschillende contexten.
Onderstaand reiken we tools aan die een meerwaarde kunnen bieden in AN-onderwijs met anderstalige kleuters. De methoden bieden -min of meer- dezelfde basiswoordenschat aan en kunnen dus samen gebruikt worden. Gezien de methodes gelijkaardige thema’s behandelen, krijg je een ruim aanbod aan materialen om de woordenschat op velerlei manieren in te oefenen.
Go4ty
GO4ty is binnen het GO!-onderwijs ontwikkelde methode om anderstalige instappende kleuters een basiswoordenschat van 40 woorden bij te brengen, met expliciete aandacht voor welbevinden. De pictogrammen die je via de link vindt, kun je daarbij gebruiken.
Wil je als school zelf een woordenlijst maken voor anderstalige peuters en kleuters die meer aansluit bij de bestaande klasthema’s op jouw school? Dan kun je zeker ook de publicatie duizend-en-een-woorden raadplegen. Hier krijg je aanknopingspunten aangereikt voor verdere woordenschatontwikkeling en gefaseerde woordenlijst die aangeeft welke woorden je op welke leeftijd best kan aanbrengen.
Basisschool Sint-Jozef maakte reeds een basiswoordenschatlijst op. Deze kunnen jullie hieronder raadplegen.
TOK STAPJES VOOR TAALZWAKKERE EN ANDERSTALIGE KLEUTERS
Tok-stapjes 1 (onthaalklas en 1ste kleuterklas) en Tok-stapjes 2 (2de en 3de kleuterklas) zijn elk opgebouwd rond 12 thema’s die de klassieke jaarkring volgen. Deze thema’s sluiten aan bij de TOK!-mappen, maar zijn ook perfect apart te gebruiken. Deze methode biedt materiaal voor taalzwakkere en anderstalige kleuters. Om zich veilig te voelen en goed te kunnen functioneren in hun klasomgeving, is het belangrijk dat de kleuters een beperkte basiswoordenschat verwerven. Via een rijke belevende waarneming en gevarieerde taalactiviteiten komt de basiswoordenschat aan bod. Deze methode wordt in KBK actief gebruikt ook al bestaat er geen vernieuwde versie met Zill-doelen. De stappenplannen en bijhorende praatplaten blijven actueel en erg bruikbaar.
WELKOM ONTHAALTAAL
Welkom – onthaaltaal is gericht op peuters en kleuters van 2.5 tot 6 jaar die voor het eerst in aanraking komen met het Nederlands of die nog veel moeite hebben met onze taal.
Deze box bevat thematische verhalen, zoekprenten, woordkaartjes, activiteiten en (digitaal) spelmateriaal voor in de klas én thuis. Het pakket brengt een basiswoordenschat aan die dagdagelijks in de klas gebruikt wordt. Door zich de woorden van Welkom eigen te maken, kunnen de kleuters het klasverloop begrijpen en zich verstaanbaar maken. Zo kunt u anderstalige kinderen echt bij het klasgebeuren betrekken.